یک رنگ بودن خود هنراست!

محمد صالح زمانی متولد  شهربورسال۱۳۵۳ خطاط،کارگردان،وموسیقی دان وشاعر

شاعر سبک کانسپچوالیسم ادبی را مطرح می کند و در این مکتب در ادبیات کلاسیک جهان آزادی و رهایی از بند اصول واقع شده ودر شعر را به طور معمول قائل نیست؛ در یک کلام به آزادی باور دارد و هم از این روست که می خواهد این آزادی را به مخاطب بدهد که آزاد بیاندیشد و آزاد و رها بیان کند و حتی شعر یا خالق یک اثر هنری گردد ، به دور از همه ء رنگها،می خواهد بگوید یکرنگ بودن خود هنر است.در این گفتگو درمورد سبک و سیاق شعر کانسپچوال می پردازیم.

*نگرش و فعالیت همزمان در چند رشته باعث شده است،که در شعر خلاقیت وسبک داشته باشید ؟

اینکه من در هنرهای مختلف از جمله موسیقی و معرق و کارگردانی به طور تخصصی فعالیت می کنم روی سبک شعریم نمی تواند تاثیر داشته باشد، چون من درون گرایشم و دیدگاهم به هنر و حتی زندگی کانستچوال است.
در همه هنرهایی که فعالیت و خلاقیت دارم سبکهای کلاسیک و سنتی رو کاملا درک کرده و گذراندم و بعد از اشراف کامل به آن دست به خلاقیت در هنرهایم زده ام.اصولا ایجاد سبک در هنر بر این قانون استوار است که جا پای محکمی به نام کلاسیک آن موضوع وجود دارد که نه تنها خلاقیت با آن منافات ندارد،بلکه در راستای تکاملش حرکت می کند و طبق همین قانون تکامل روزی خودش جای پایی برای خلاقیت دیگران خواهد بود.

*اسم کتابتان برگرفته از چه ذهنیتی است؟

اسم کتاب رو از روی یکی از شعرهایم انتخاب کردم که در انتهای شعر این هست:
بوی کشک مادربزرگ هنوز خوش بوتر از افکار فیلسوفهاست.
در واقع یک جور کنایه هست، به کسانی که ادعای همه چیز دانی دارند و خودشان  و افکارشان را  از همه بالاتر می دانند.

*درمورد سبک شعر کانسپچوال یا کانسپچوال آرت توضیحی می دهید؟

هنرمفهومی ( Conceptual art) گونه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن مفهوم یا ایدهٔ موجود در اثر، بر زیبایی‌شناسی معمول و مواد به‌کار رفته برای خلق آن اولویت دارد. در هنر مفهومی ایدهٔ با مفهوم مهم‌ترین جنبهٔ کار است
متاسفانه امروزه در وادی هنر های تجسمی گاه به علت برداشت های اشتباه از مکاتب و تعاريف هنری شاهد آثاری هستيم  نا متناسب از جهت اسم و رسم، شايد چسباندن مکتب خاص و يا شيوه ای خاص به آثار هنری ديدی بازاری باشد،اما آنچه که مهم است همين مرزبندي هاست که مي تواند راهنمای جوانان و عاشقان هنر باشد.
"Concept" در زبان انگليسی به معنای «مفهوم» و "Conceptual Art"
هنری است مفهومی به اين معنا که مهم ترين وجه اثر هنری معنا شود.
ادوارد لوسی اسميت در کتاب خود ـ مفاهيم و رويکرد ها در آخرين جنبش های هنری قرن بيستم ـ مي نويسد:«هنر مفهومی شکلی از بيان هنری است که تلاش دارد تا جنبه ی فيزيکی و ظاهری کار را تا حد ممکن تنزل بخشيده و به جای آن نيروی ذهنی ناشی از اثر هنری را تقويت کند.
هنر مفهومی اساساْ از الگو های فکری سرچشمه می گيرد و در اين راه از هر وسيله ای و موادی که با ذهنيت هنرمند سازگاری دارد مدد می جويد.»
پس بر اين اساس در يافتيم که هنرمند خود را در استفاده از ابزار خاص محدود نمی کندو هر آنچه را که دوست دارد و يا مناسب حالش است وارد اثر مي کند.
هنر مفهومی، هنر بصری پيشتازی است ـ خواه انتزاعی و خواه فيگوراتيو ـ که شديداْ

بر مضمون يا محتوی تاکيد دارد و شکل يا صورت را عمداْ ناديده می گيرد.اين هنر همه جور مواد نا همخوان مثل:خاک،شيشه،پارچه،آت و آشغال،وسايل معمولی و روزمره مثل چراغ های نئون،نقشه،مقاله،عکس و بدن آدم را در چيدمان های تصادفی خود به کار می گيرد.»
«کانسپچوال آرت »خود به شاخه هايی نظير« ادبيات و کانسپچوال» تقسيم مي شود.کلاتوضیحات کاملی دارد که از حوصله این گفتگو خارج است.

*ارزش واقعی هنر در جامعه امروزی را چگونه ارزیابی می کنید؟

ارزش هنر در جامعهء کنونی از چند جهت باید مورد بررسی قرار گرفته شود.
ارزش واقعی و ارزشهای فیک یا غیر واقعی.

 *ارزش غیر واقعی و هنرمند بی هنر های خیلی زیادی رامی بینیم.نظرتان در این مورد چیست؟

متاسفانه.حق باشماست،ارزش واقعی هنر  عمیق و کار آمد و کارساز و جامعه ساز است و می تواند ارزشهای والای انسانی رو از نسلی به نسل دیگه منتقل کند،حال اینکه در جامعه چه مقدار نفوذ کند یا خیر به سطح آگاهی و شعور شخصی و جمعی بستگی دارد.
به عنوان مثال:افرادی به عنوان خواننده در ایران با دستهای مافیایی معروف شدند که از نظر تخصصی کاملا سطح پایین بی ارزش و از نظر محتوی و شعر و موسیقی بسیار توهین آمیز به شعور مخاطب هست و این موضوع آنقدر تکرار شده که برای مردم و حتی خود همان هنرمند بیسواد و غیر متخصص،برای مخاطب و اجرا کننده مسجل شده که واقعا هنر و هنرمند یعنی همین .
در واقع ریشه در بیسوادی فرهنگی دارد که به آن هر روز دامن زده می شود.

*اینکه می گویند هنر نزد ایرانیاست،بهای هنر ایران در چیست؟

در ایران هنرمندان بسیار بزرگ و وبرجسته ای داریم.که ارزش واقعی،استعداد،خلاقیت در نوآوری،سبک وسیاق هنر را خیلی خوب می دانند واستفاده می کنند.اگر روند کلیشه ای و باند بازی ها را کنار بگذاریم و به جای جایگاه مادی ادم ها به هنر ذاتی و دیدگاهشان ارج نهیم قطعا ایران وادبیات وهنر ایران می تواند حرف اول را بزند.
امیدوارم روزی نوبت به آنها برسد که لااقل پیکرهء فرهنگی اجتماع ببشتر از این زخمی نشود.
البته این را اضافه کنم که هر نوع اثر هنری در هر هنری  باید در اجتماع وجود داشته باشد و به موازات هم حرکت کنند تا درست انتخاب شوند اگر به هنر واقعی هم به اندازهء هنرهای سطح پایین بها داده و حمایت شوند و همه شنیده شوند حق انتخاب درست اتفاق می افتد.
وقتی پا در جایی که بوی بد میدهد می گذریم اول آزاردهنده است بعد از مدت کوتاهی به خاطر عادت مشام به آن بو موضوع عادی و عادت می شود و اصلا دیگر آن بوی بد حس نمی شود.امیدوارم مشام ونگاه ما به هنربی کیفیت و هنرمند بی استعداد عادت نکند.