علی ضیایی بنیانگذار کافه استند اپ : در زمینه تولید شوخی ، فرهنگ سازی میکنیم

به گزارش تارنا - هنر یک واژه کوتاه اما به وسعت جهان  ناشناخته است، شایدخیلی پیشتر ها حرف از هنر که میشد در ذهن شنونده تنها چندکلمه یا واژه شکل می گرفت. نقاشی.شعر.سفالگری.میناکاری و بازیگری.

اما روح انسان چنان وسیع، اندیشمند،ظریف،عمیق،نگاه می کند که از دل همین هنر به صدها هنر دیگر دست یافته و هر روز هنری جدید  خلق میشود.یکی از هنرهای زیبا ودر عین حال سخت و نیازمند به خلاقیت ، هنر کمدی و بخصوص استندآپ است که در این مصاحبه پیرامون آن با علی ضیایی یکی از کمدین های محبوب کشورمان به گفتگو نشسته ایم.

لطفا خودتان را معرفی کنید و پیشینه ای از استنداپ را برای مابگویید؟

علی ضیایی هستم.فارغ تحصیل  کارشناسی طراحی صحنه از دانشگاه آزاد و ارشد کارگردانی از دانشگاه هنر.

جالب است بدانید که پایان نامه ارشد بنده درباره استندآپ در واقع اولین مقاله دانشگاهی در مورد استنداپ نیز بود.

 استندآپ یک هنر تک نفره است که روی صحنه اجرا میشود و تفاوت آن با تئاتر تک نفره در این است که در تئاتر دیوار چهارم مانع ارتباط مستقیم بین بازیگر و تماشاگر است. (البته به غیر از بعضی از گونه های تئاتر ) اما در استنداپ این دیوار چهارم وجود ندارد.

شما در استنداپ به عنوان کمدین باید توانایی های زیادی چون سخنوری، استفاده از میمیک چهره و حتی بداهه گویی را دارا باشید.

سبک کاری شما چیست آیا سعی می کنید سبک کاری خودتان را داشته باشید؟

هر کمدینی سبک کاری و استایل خاص خودش را دارد. معمولا در کلاسهای آموزشی این را از هنرجو میخواهم وتاکید میکنم سعی کنند خودشان باشند.زیرا هرچقدر که صادق تر باشند با تماشاگر ارتباط بهتری برقرار میکنند. میتوان گفت به اندازه ی تمام انسان های کره ی زمین سبک اجرا وجود دارد هرچند شاید شباهت هایی وجود داشته باشد اما هم به لحاظ اجرا و هم به لحاظ اندیشه متفاوت هستند.

بطور مثال من شخصا دوست دارم با مخاطب شوخی کنم و با او شروع کنم.هرچند که اکنون بیش از اجرا تمایل به مربیگری دارم البته این به این معنی نیست که دغدغه اجرای استنداپ ندارم بلکه دغدغه بزرگتری دارم که پرورش کمدین هاست.

سوال این است الان در استنداپ کمدی چقدر سعی می کنند باخلاقیت پیش بروند؟

ما عادت کرده ایم همیشه هرچیزی را در آسانترین سطح انتخاب کنیم. مثلا همین شوخی های نخ نمای فضای مجازی که به نوعی کمترین خلاقیت را به همراه دارند. البته استثنا همیشه وجود دارد و تعداد کمدین های خوب و انیمیشن های خلاق کم نیست اما دیگران بیشتر از همین عزیزان تقلید میکنند.

 به طور کلی ما کار راحت را دوست داریم، دوست داریم غذا بخوریم اما ورزش نکنیم. در فضای مجازی نوشته ها و پست ها را بدون توجه به سندیت آن بخوانیم لکن کتاب نخوانیم.

و همین باعث میشود در مواردی کمدین فریب تماشاگر را خورده و خود را با سلیقه ی او هماهنگ کند.

نباید فراموش کنیم که کمدین میتواند اجرایی داشته باشد که مردم ببیند و لذت ببرند و در عین حال با کمدی اندیشمند و چند لایه روبرو شوند. البته اینکه بتوانیم سلیقه همه را تغییر دهیم امری محال است، برای اینکار زیرساخت لازم است از دیدن کمدی های خوب تا بالا بردن سرانه مطالعه ما در کافه استنداپ قصد آنرا داریم تا شوخی های دم دستی را کمتر کنیم.

کافه استنداپ این شعار را دارد که صرفا نه یک کافه است و نه یک سالن استنداپ،  بلکه یک مجموعه برای اینکه کمدین بتواند با مخاطب خود رخ به رخ گشته و ارتباط برقرار کند و از این طریق شوخی ها را به بوته آزمایش بگذارد و تلاش کند تا در ساخت شوخی های استاندارد فرهنگ سازی بنماید.

البته این مستلزم حمایت مطبوعات،رسانه ها و حتی رسانه ملی است ، تجربه ثابت کرده در تاریخ ما  کافه هایی بوده اند که توانسته اند فرهنگ سازی کنند.

فکر می کردید از کمدی استندآپ در ایران انقدر استقبال شود؟

بله قطعا، درست است که استندآپ در ایران تازه باب شده اما در خارج از ایران جواب خود را گرفته بود ، من شخصا برای اولین بار با استنداپ در رسانه های بلاد کفر {خنده} و از طریق تلویزیون ترکیه، حدودسال   87و 88 آشنا شدم و از آن تاریخ شروع به کار کردم. اما بطور جدی در برنامه خندوانه دیده شدم. با جسارت بگویم آن موقع حتی خودم با شوخی نویسی یا طنز نویسی و تکنیک های آن آشنا نبودم. اما با مطالعه ی  این تکنیک ها به این اعتقاد رسیدم که استنداپ کمدی بیشتر تکنیک است و هرکسی میتواند آنرا بیاموزد شاید به نوعی برعکس بازیگری .

هدفتان از برگزاری لیگ قهرمانان استنداپ کمدی چیست؟

هر کاری که به لحاظ زیر ساخت درست بنا شود هم ازنظر مالی و هم فرهنگی پیشرفت خواهد کرد

ما در لیگ قهرمانان به دنبال یک کار گروهی قوی و همین کار زیربنایی هستیم.

چند گروه در این مسابقه باهم رقابت میکنند و  آیا ازشهرستان هم شرکت کننده دارید؟

هفت تیم از شهرهای بوشهر، مشهد گرگان، ،کرمانشاه،شهسوار،رشت و حتی یک تیم از شهرهای آذربایجان بنام (سانجیلاندیرانلار) و شهرهای دیگر...

هدف ما بسترسازی است و رسیدن به یک استاندارد قابل قبول و به دنبال آن توسعه شعب و نمایندگی های کافه استندآپ است.

من متعقدم در هر شرایطی میتوان دنبال روزنه امید بود حتی در شرایط اقتصادی و معیشتی نابسامان، اما نیاز به تقویت روحیه و بستر سازی داریم. از یاد نبریم که خنده غذای روح است و همه ما به آن نیاز داریم به اعتقاد من تمامی شهر های ایران به یک کلوپ خنده نیاز مند است.

خوب جوان همیشه جویای نام است اما تابحال شده در کلاسهایتان کسی باشد که در سنین میانسالی شرکت کند و این خلاقیت را در خود دیده باشد که بخواهد در کمدی استنداپ شرکت کند؟

یعنی از خودمن هم بزرگتر (خنده)

بله بوده است و به گمانم بیشتر از خلاقیت جسارت داشته است کسی که دراین سن حاضر می شود بعنوان کمدین استندآپ اجرا کند باید جسارت زیادی داشته باشد.

سوال این است چقدر کودکان را می شود پروش داد برای هنر کمدیاستندآپ یا هر هنر دیگری؟

چه سوال خوبی پرسیدید ، اساسا بسیار پیش تر از این با آموزشگاه بازیگری که در شهرستان تاسیس کرده بودیم بدنبال تربیت کودکان و نوجوانان بودیم .هم اکنون نیز بیشتر روی نوجوانان تمرکز دارم و نه تنها در آموزش استنداپ بلکه در کلاس های سخنوری،اعتماد به نفس،فن بیان و بازیگری هم سعی در پرورش نسل جوان داریم

و از طرفی برای تمامی علاقه مندان و در هر سنی با مجله تخصصی کافه استندآپ سعی در تحقیق و تدوین و آموزش مطالب آکادمیک داریم.

فکر می کنید در کمدی استندآپ آیا خانم ها می توانند موفق باشند؟

چرا که نه! در دوره قبل و در جشنواره استندآپ کمدی سراسری برای اولین بار دو قهرمان داشتیم که یکی خانم ودیگری آقا بودند

فارغ از نگاه جنسیتی هر کسی با تلاش می تواند موفق شود.اما دراستندآپ به چند دلیل راه خانم ها پر پیچ وخم تر و سخت تر است.

در جامعه ما آقایان با هرموضوعی می توانند شوخی کنند اما برای خانم ها این آزادی عمل وجود ندارد.

از طرفی خانم ها کلا به لحاظ فکری و ذاتی دوست دارند زیبا دیده بشوند در حالیکه در کمدی بخصوص استندآپ، کمدین با نقاط ضعف خود به شوخی میپردازد.

من خانم هایی این عرصه را ستایش می کنم چون جسارت و اعتماد به نفسی مثال زدنی دارند.

گویا این کلوپ خنده اولین کافه خنده است که در ایران تاسیس شده است؟

بله نه تنها بعداز انقلاب بلکه قبل از انقلاب نیز کلاب تخصصی خنده نداشته ایم ، جالب است تا بحال به این فکر نکرده بودم که شاید این اولین کلاب خنده تاریخ ایران باشد.

فکر میکنید آینده این کافه چگونه می تواند باشد؟

ببینید سخت است مخصوصا در نوساناتی همچون کرونا و بسته شدن مشاغل، اما ما همچنان ایستاده ایم و با کمک دوستان و کمدین های دوست داشتنی به راه خود ادامه خواهیم داد.