نخستین خبرگزاری شـعر و ترانه ایـران
آیین بزرگداشت فرزانه خجندی در موسسه فرهنگی اکو؛
به گزارش خبرگزاری شعر ایران-تارنا: آیین بزرگداشت فرزانه خجندی، یکی از شاعران برجسته معاصر تاجیکستان، در قالب سلسله نشست‌های «اختران ادب» به همت مؤسسه فرهنگی اکو برگزار شد. این مراسم با حضور علیرضا قزوه، دیپلمات‌های فرهنگی، ادیبان و علاقه‌مندان به ادبیات فارسی همراه بود و فرصتی برای تأمل بر جایگاه ادبی تاجیکستان و نقش شاعران این کشور در غنی‌سازی میراث شعر فارسی فراهم کرد.
علیرضا قزوه، شاعر و پژوهشگر برجسته، در این نشست با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات فارسی در تاجیکستان، فرزانه خجندی را ستاره‌ای درخشان در آسمان ادب این کشور دانست و گفت: «فرزانه خجندی با غزل‌های خود، ادبیات فارسی را به افق‌های تازه‌ای برده است. آثار او تجلی‌گر ترکیب زیبایی‌شناسی کلاسیک با روح معاصر است. او به معنای واقعی، سفیر ادبیات فارسی در تاجیکستان است.»
قزوه در ادامه به اهمیت خجند به‌عنوان یکی از خاستگاه‌های بزرگ شعر فارسی اشاره کرد و افزود: «خجند همواره سرزمین پرورش استعدادهای درخشان در ادبیات فارسی بوده است. شاعران این منطقه با تکیه بر میراث فرهنگی و تاریخی خود، آثاری خلق کرده‌اند که در سطح جهانی تأثیرگذار بوده است.»
او همچنین به بررسی میراث ادبی تاجیکستان پرداخت و گفت: «ادبیات فارسی در تاجیکستان، میراثی گران‌بهاست که با تلاش نسل‌های مختلف از شاعران و ادیبان زنده نگه داشته شده است. سه نسل پس از استاد صدرالدین عینی، شاعران تاجیک مانند فرزانه خجندی، آذرخش و سیاوش توانسته‌اند غزل فارسی را با عناصر بومی و فرهنگی تاجیکستان تلفیق کنند.»
قزوه به سختی‌های پژوهش درباره شعر تاجیکستان اشاره کرد و افزود: «در رساله دکترایم که درباره غزل امروز تاجیکستان بود، به چالش‌های انتخاب نمونه‌هایی از بهترین شعرها برخوردم. اما فرزانه خجندی و آذرخش از جمله شاعرانی بودند که آثارشان نمونه‌های برجسته‌ای از شعر معاصر تاجیکستان به شمار می‌رود.»
دیپلماسی فرهنگی و تأثیرات متقابل ایران و تاجیکستان
قزوه از نقش دیپلماسی فرهنگی در نزدیکی زبان‌ها و فرهنگ‌ها سخن گفت و از شاعرانی مانند سیاوش تقدیر کرد که با آثار خود، تصاویر بدیعی از زندگی و فرهنگ تاجیکستان ارائه کرده‌اند. وی غزل‌های سیاوش را با «تابلوهای مینیاتوری ابریشمین» مقایسه کرد و گفت: «سیاوش در غزل‌هایش به زیبایی تصویری خلق می‌کند که همچون یک فرش ابریشمین، انسان را به تماشای هنر اصیل دعوت می‌کند.»
در ادامه به ویژگی‌های زبانی شاعران تاجیک پرداخت و گفت: «شاعران تاجیکستان مانند فرزانه خجندی، با حفظ زبان معیار غزل فارسی، توانسته‌اند از ظرفیت‌های زبانی و فرهنگی تاجیکستان بهره بگیرند. استفاده از اصطلاحات محلی تاجیکی در شعر، ضمن غنای زبانی، هویت بومی شاعران را تقویت کرده است.»
وی با اشاره به تأثیرات متقابل شعر فارسی ایران و تاجیکستان گفت: «در دهه‌های اخیر، با شکسته شدن دیوارهای سیاسی و فرهنگی، شاعران ایران و تاجیکستان بیش از پیش به هم نزدیک شده‌اند. این تعامل، زمینه‌ساز شکوفایی و نوآوری‌های بسیاری در شعر فارسی بوده است.»
شباهت فرزانه خجندی به فروغ فرخزاد
قزوه در این مراسم با اشاره به شباهت‌های میان فرزانه خجندی و فروغ فرخزاد، گفت: «فرزانه خجندی، همچون فروغ، صدایی زنانه و در عین حال پرطنین در عرصه شعر فارسی است. نگاه عمیق او به مسائل اجتماعی، عاطفی و انسانی، وی را به شاعره‌ای پیشرو تبدیل کرده است که همچون فروغ، صدای تازه‌ای در ادبیات فارسی تاجیکستان آفریده است.»
ایشان همچنین با تأکید بر ویژگی‌های زبانی و سبکی آثار فرزانه خجندی بیان کرد: «غزل‌های فرزانه از نظر وفاداری به زبان معیار فارسی، برجسته و شاخص هستند. او با بهره‌گیری از ظرفیت‌های زبان فارسی، اشعاری خلق کرده که نه‌تنها در تاجیکستان، بلکه در میان فارسی‌زبانان سراسر جهان قابل فهم و تأثیرگذار است.»
برچسب ها: علیرضا قزوه موسسه فرهنگی اکو تاجیکستان فرزانه خجندی
