اصغرعلی کرمی : امروزه شعر در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برد!

به گزارش تارنا - دکتراصغر علی‌کرمی با سابقه‌ای درخشان در عرصه‌ی ترجمه، متولد سال ۱۳۶۲، کارشناس زبان ادبیات عرب، مترجم وشاعر نیز می‌باشد.او پس رونمایی کتاب جدیدش به پای میز گفتگو تارنا نخستین خبرگزارای شعر ایران نشست.

از حال و هوای شعر امروز بگویید جای چه چیزی را در شعر امروز خالی می‌بینید؟

شعر امروز در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برد و این یک حالت کاملاً طبیعی است؛ چراکه شعر به عنوان زاییده زبان، یک پدیده زنده است و نمی‌تواند نسبت به جریان کلی تمدن و فرهنگ واکنش نشان ندهد. به‌طور طبیعی در مرحله‌ای از زندگی قرار داریم که همه چیز در حال معنا گریزی و حرکت به سمت سطح است. در روزگار ما کارفرمایی شعر و موسیقی مخاطب سطحی است که تنها برای گریز از لحظه آشوبِ ذهنی خود، شعر و موسیقی را مصرف می‌کند و به‌طور طبیعی ادبیات واکنش سطحی‌گرانه دارد. اینکه مدام به طبیعی بودن این وضعیت تاکید دارم نشان از آن دارد که نسبت به وضع موجود رویکرد تهاجمی ندارم و آن را پذیرفته‌ام. زبان در حالتی مشوش قرار دارد و همه‌ی پدیده‌های زبانی متأثر از این وضعیت هستند؛ یعنی کاملا عادی است که شعر یک جریان زودگذر و بی‌پایه را از سر بگذراند. در شعر آزاد با حالتی سرسری و شبیه به ترجمه و بدون رویکرد روبه‌رو هستیم و در شعر کلاسیک صرف‌نظر از برخی جنجال‌های فرمی و زبانی مطلب دندانگیری که بتوان از آن به عنوان شعر معاصر نام برد، وجود ندارد. بهترین سرایندگان روزگار ما تنها در پی عده‌ای از بی‌اهمیت ترین شاعران روزگار گذشته هستند.

شما از شاعران خوب کشور و همچنین از مترجمان درجه یک ادبیات هستید. برای شما خلق یک اثر (شعر) حس و حال بهتری دارد یا ترجمه‌ی اثری از شاعران دیگر؟

ضمن تشکر از حسن توجه شما، باید برای ادبیات کشوری که بنده از شاعران خوب آن باشم تاسف خورد (خنده). اما درخصوص ترجمه، لطف شما را پذیرا هستم و باید بگویم که شعر سرودن برای من یک عشق است، اما ترجمه یک شغل و حتی وظیفه‌ای فرهنگی و تاریخی است. در حال حاضر تمام دغدغه‌ام آن است که شاهکارهای بیشتری را از شعر و رمان معاصر عرب به فارسی ترجمه کرده و در مقابل، آثار ارزشمند فارسی را به زبان عربی ترجمه کنم.

در یکی از نشست‌های شعر درخصوص تفاوت بین انجمن‌ها و شب شعرها صحبت کرده بودید. آن تفاوت را دوباره ذکر کنید؟

 شب شعر یا کارناوال شعر یا هرچیزی مشابه آن، یک اتفاق زمان‌مند است که در یک تاریخ مشخص با دعوت از شاعران و هماهنگی‌های اجرایی رخ می‌دهد. اما انجمن شعر یک فرآیند و حرکت اجتماعی است که با حضور یک شاعر، فعال فرهنگی و حتی مخاطب هدفمند صورت می‌گیرد و اعضای یک انجمن در کنار هم رشد می‌کنند و از نظرات هم بهره‌‌ می‌برند.

از شما به عنوان انسان شایسته یاد شده و گواهی افتخاری دکترای صلح جهانی را دریافت کرده‌اید. حس خود را از دریافت این گواهی‌ بیان کنید؟

همانطور که پیش از این بیان کرده‌ام، آنچه از سوی مجله‌ی بین‌المللی البیان و نیز اتحادیه نویسندگان عرب در لندن و عمان و همچنین اتحادیه روزنامه‌نگاران عراق در قالب تقدیر و اعطای نشان افتخاری برای بنده رخ داده است، لطف خدا و محبت و توجه سازمان‌های جهانی است. به‌عنوان یک فعال فرهنگی گاهی احساس می‌کنم چنین نوازش‌هایی از سوی نهادهای داخلی و خارجی لازم است و حس تنهایی و بی‌پناهی نویسنده و ادیب فعال را تا حدی تعدیل می‌کند.

چه انگیزه‌ای باعث شد به سمت ترجمه آثار «نزار قبانی» سوق پیدا کنید؟

شباهت زیست و زبان شخصی و شاید هم بیشتر از یک دهه همزیستی با این شاعر بزرگ نتیجه چنین اتفاقی بوده است. به‌نظر من نزار قبانی شعر عاشقانه جهان است و کمتر شاعری را در دنیای معاصر می‌توان یافت که تحت تاثیر اندیشه و تفکر او نباشد.

آیا تا به حال به مقایسه اشعار ترجمه شده با اشعار شاعران معاصر پرداخته‌اید؟ چه تفاوت یا شباهتی را میان آثار شاعران از زبان و ملیت‌های متفاوت درک کرده‌اید؟

البته این کاری است که باید در حوزه‌ی دانشگاه و توسط دانشجویان رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی و عربی انجام شود که اگر تمایل داشته باشند می‌توانند از تجربه‌های من نیز استفاده کنند؛ ولی به‌عنوان یک مقایسه کلی باید بگویم که شعر فارسی در مقایسه با شعر عربی از ظرافت‌های بسیاری برخوردار است، چراکه از نظر زبانی در وضعیت محدودتری قرار دارد. زبان عربی از نظر واژگانی گسترده‌تر است؛ در مقابل، هوش و زبان فارسی باعث شده است که سرایندگان این زبان از روزگار کهن تا کنون همواره به فکر رویکردهای عاطفی و ظرافت‌هایی باشند که تا روزگار ما نیز ادامه داشته است.

تصمیمی برای انتشار کتاب جدیدی به قلم خود دارید؟

در حال حاضر که خیر اما شاید روزی تصمیم بگیرم غزل‌ها و ترانه‌هایم را چاپ کنم.

آیا کسی از شاعران فارسی زبان، اشتیاقی برای ترجمه اشعارش به زبان عربی نشان داده است؟

پس از ترجمه اشعار آقای گروس عبدالملکیان و معرفی گسترده آن در کشورهای عربی، علاقه به انتشار مجموعه شعر در بین دیگر دوستان و شاعران زیاد شده و سفارش‌ها و پیشنهادهای زیادی در این زمینه دریافت کرده‌ام. پس از آن به جمع‌آوری مجموعه‌ای از آثار مهدی فرجی پرداختم و تحت عنوان "اصابعي مفاتیح فستانها" ترجمه کرده و با ویرایش شاعر مطرح عراقى (احمد الرافع) به انتشارات التاویل در سوئد سپردم که در حال آماده‌سازی و انتشار است.

 همچنین مجموعه «سه‌گانه خاورمیانه» از گروس عبدالملکیان را ترجمه کرده و با ویرایش دوست عراقی شاعرم (علی ابراهیم الیاسری) به نشر تکوین سپرده‌ام.

کتاب شعری برای ترجمه در دست دارید؟ 

در حال حاضر مشغول ترجمه رمان "شازده احتجاب" برای یک ناشر کویتی هستم و پس از آن ممکن است مجموعه شعری از «لیلا کردبچه» یا «سعیده هاشمی» را به زبان عربی ترجمه کنم

جشن رونمایی «کتاب گاهی رویا بیدار می‌شود» چه زمانی برگزار شد؟

کتاب گاهی که رویا بیدار می‌شود، اثر مونس رزاز، چاپ دوم، انتشارات شانی، روز پنجشنبه ۲۳ دی ماه سال جاری در کافه فراموشی با حضور شاعران نامی که لطفشان شامل حال من شده است برگزار شد. استقبال از این کتاب عالی بود و در پی رونمایی همین کتاب، دوستان شاعری نیز خواستار ترجمه کتابشان شدند. به دلیل کثرت حضور دوستان گرامی شاعر، آوردن نام تک تکشان از حوصله این گفتگو خارج است، اما: رویا ابراهیمی، رضوان ابوترابی، پیمان سلیمانی، رضا شالبافان، سعید هاشمی، الهه کاشانی، محسن محمدی، پیمان الوند، پریسا عباسی، فاطمه اتحاد، آزاده سرلک، زهرا سلیم و مجید صالحی (مدیر انتشارات شانی). همچنین سخنرانان: دکتر سعید جهانپولاد، محمد صابری 

و پرویز خرمی. خوانندگان: بابک قادری، محمدرضا دهقان‌پیر، سیاوش بکائی، امیر واعظی و مانی طهماسبی.

و حرف آخر؟

 از خبرگزاری وزین تارنا که دغدغه‌ی ادبیات امروز را دارد و خبرنگاران این سایت تشکر می‌کنم.

اتمام خبر |