علیرضا قاسمیان خمسه: تصویرسازی در شعر امروز یک رکن اساسی است

به گزارش خبرگزاری شعر ایران_تارنا: علیرضا قاسمیان خمسه شاعر و منتقد ادبی که با آخرین اثر خود « روان بر ویرانه» که به چاپ سوم رسیده است در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور پیدا کرد و در ایستگاه رسانه ای تارنا، گفتگویی تخصصی را  پیرامون شعر آزاد و جهان شعری خودش به انجام رساند.

 درباره  فعالیت های ادبی خود  توضیح دهید و بگویید  چگونه با شعر آشنا شدید و در ادامه از شکل گیری  دفتر شعر روان بر ویرانه بگویید؟

شب را کشید بعد ما نقاشی شدیم

با قلمویی که شسته نشد

مثل همان جمله کلیشه ای باید بگویم که نوشتن برای من از اِنشاها آغاز شد و در دوره دبستان انشاهای من متمایز بود و سر صف مدرسه بارها خوانده شد که این را می توانم همان جرقه اولیه توصیف بکنم اما در واقع به شکل جدی تر از حدود شانزده و هفده سالگی، داستانک و داستان های کوتاهی را در مجله همشهری داستان به چاپ رساندم که در زمان خودش رسانه معتبری بود و من در اینجا به نوعی از جهان پیش از همه گیر شدن اینترنت صحبت می کنم و رفته رفته جلوتر که آمدم متوجه شدم که تلاش می کنم داستان بنویسم، اما اتفاقی که می افتد این است که شعر به جای داستان خلق می شود که اینگونه یک رفتار عاطفی با داستان هایم نمود پیدا می کرد که مرا به سمت شعر سوق می داد.

در نهایت از سال 1390 خورشیدی بود که سرودن شعر را به شکل قالب آزاد آغاز کردم که تا به امروز ادامه داشته است و نخستین اثر من در سال 1394 با عنوان « نثر خیس» توسط نشر شانی به زیور طبع آراسته گردید و دفتر شعر دوم  با نام «اتوبان» و دفتر سوم هم که راجع به آن صحبت می کنیم روان بر ویرانه که در جشنواره های مختلف شعر از جمله بهاران، مهر و جشنواره های دانشجویی مختلف بارها نامزد دریافت جایزه و برگزیده بودم که در این چاپ سوم گزیده ای از اشعار دو دفتر اتوبان و نثر خیس هم وجود دارد.

چقدر شعر سپید و آزاد برای نومخاطبان شعر توانسته جایگاه خودش را پیدا کند و آینده این قالب را چگونه ارزیابی میکنید؟

من احساس می کنم که با یک فرایند تدریجی و آرام شعر آزاد مخاطب خودش را جذب کرده است.شاید در ابتدای دهه هشتاد که شعر آزاد اندکی پررنگ تر شده بود و دوستان و افراد مختلف نگاه می کردند و می خواندند می گفتند: این ها نثر است و جملاتی است که صرفا زیر هم نوشته شده است. 

اما با وجود انتقادات که درست هم است، آن شعر خوب و اصیل خودش را نشان داد و از حالت عادی برای مخاطبان درآمد و آن طور که باید شعر آزاد مخاطب خودش را پیدا کرد. در واقع با نوشتن نقد و در روزنامه ها و فضای مجازی و معرفی معیارهای خوب شعر آزاد، شعر خوب و اصیل در قالب آزاد شناسایی می شود و باید بگویم من به آینده این قالب هم امید دارم چون که استعداد های جوانی هم در این حوزه می بینم که می توانند در این قالب اشعار خوبی بسرایند.ا

علیرضا قاسمیان خمسه تصویرگری در شعر برای مخاطب امروزی و جهان شعری خود را چگونه ارزیابی می کند؟

نکته خیلی خوبی رو مطرح کردید و من می توانم این ذهن تصویری رو به ایماژ شعری ترجمه کنم، همان چیزی که دقیقا به عنوان تصویر در شعر می شناسیم. تصویر یا ایماژ شاعرانه در هنر مدرن یک ستون است و بهتر بگویم تصویر سازی در شعر امروز را یک رکن اساسی می توان به شمار آورد. در تعریف قدیمی از شعر می گفتیم که در ساختمان شعر، آجر کلمه است ولی امروز بهتره که عمیق تر به این موضوع نگاه کنیم و بگوییم در ساختمان شعر آجر آن تصویر است. 

من همیشه در خلق آثارم تلاش کردم با آفریدن تصاویر عینی به شکلی که مخاطب در آن قدم بزند و خودش را احساس کند، اثر ملموسی ارائه دهم. دغدغه من در هنگام نوشتن تصویر است و عموم شعرهای من تصویر محور است. 

آیا کارگاه هایی دارید که جوانان علاقه مند به سرودن شعر در قالب آزاد و سپید بتوانند برای فراگیری به شما مراجعه کنند؟

بله، امسال هفتمین سالی است که کارگاه های شعرم رو به صورت مستمر برگزار کردم و عموم دوره ها مجازی بوده اما به شکل حضوری هم در تهران، فرهنگسرای ابوسعید برگزار شده است. دوستان برای اطلاع از شرایط و جزییات کارگاه ها  به صفحات مجازی من می توانند رجوع کنند.

اما من به یک نکته مهم اشاره کنم که در کارگاه های شعر خودم به آن می پردازم و آن مسئله خواندن و خواندن و خواندن است و من این توصیه آشنا رو به دوستان و علاقه مندان و جوانان حاضر در کارگاه دارم که هزاران سطر بخوانید و یک سطر بنویسید. و این تصور به وجود نیاید که با حضور در یک کارگاه بعد از چند جلسه شاعر می شوید. برای سرودن شعر خود خواندن در ابتدا مهمترین کارگاه است و این را می توانیم حتی عمیق تر نگاه کنیم که این خواندن فقط مطالعه رمان یا شعر نیست بلکه یک سفر عمیق و شنیدن یک موسیقی خود یک مطالعه است و همه این ها مواجهه و مکاشفه مختلف ما با جهان هستند.