در نقد مجموعه «خداکند این بار دیر کند» مطرح شد؛-ایده های ناب با کمی حواس پرتی-اختصاصی تارنا

جلسه نقد و بررسی مجموعه شعر کوتاه «خداکند این بار دیر کند»، سروده یوسف نورائی به تاريخ دوازدهم شهريور ماه در انجمن ادبی خاوران برگزار شد.   این نشست با حضور شاعران و منتقدانی چون سینا بهمنش، صابر سعدی پور، محسن محمدی، الهه کاشانی، عباس صادقي، فاطمه گيلاني ، سارا بهرامي ، شاعر مجموعه يوسف نورايي ... با دبیری و اجرای حمیدرضا شکارسری برگزار شد.   مجموعه شعر کوتاه «خداکند این بار دیر کند»، به همت نشر مایا، سال گذشته به چاپ رسیده است.   سینا به منش، نخستین منتقد جلسه در ابتدا عنوان کرد که می‌توان از سه زاویه به این کتاب نگاه کرد. طی جلساتی كه چند سال پيش به همت صابر كاكايي و با حضور جناب شكارسري در کارگاه شعر کوتاه داشتیم به تعریف هایی از اشعار کوتاه رسیدیم با مرزهايي كه بين انواع مختلف آن قابل تشخيص است مثل شعرهای سپید کوتاه، هایکو ، كاريكلماتور و حتي سه گاني و پريسكه و غيره . شعر کوتاه میراثی است که ما از قبل ترها داریم که تک هسته ای بودن از ویژگی های آن است.   این منتقد ادامه داد: در این کتاب کاملا مشخص است که شاعر علاقه هایی به شعر کلاسیک و شعر بلند دارد و این اشعار کوتاه، اولویت دوم شاعر است. در این کتاب 107 شعر وجود دارد. در صفحات فرد، یک شعر و در صفحات زوج آن دو شعر وجود دارد و این نشان دهنده یک کار فرمالیستی است. مخاطب اکثر شعر ها «تو» است و مخاطب دچار سردرگمی می‌شود که این «تو» چه کسی است. در صورتی «تو» می‌تواند خود مخاطب باشد و شعرها محتوایی چون دغدغه هاي اجتماعي داشته باشند.     این شاعر اضافه کرد: اصطلاحات سایر علوم در شعرها به کار رفته است. کلماتی چون تصاعد، خط زلزله، فتوسنتز، عنبیه و... اصطلاحاتی از سایر علوم است. در گذشته شاعرانی که حکیم بودند و به سایر علوم آشنایی داشتند، به عنوان مثال طوری از ستاره شناسی در اشعارشان استفاده می‌کردند که چندین مفهوم را نشان دهد. حال آنکه در این کتاب به شکلی کاملا مستقیم به آن ها اشاره شده است.   سینا به منش در خصوص زبان و نوع نگارش اشعار این کتاب گفت: در این مجموعه، اشعار گاهی دچار دوگانگی زبان شده و فعل ها اشتباه به کار رفته است. مورد دیگر تقطیع است. تقطیع باید به راحت خوانی مخاطب کمک کند که در بسیاری از اشعار به درستی رعایت نشده و کاملا اشتباه نوشته شده است. وی در پایان به صحبت های نیما یوشیج اشاره کرد که شعر باید از ذهنیت به عینیت برود. این مجموعه پر از تصاویر ذهنی است و به عینیت نرسیده است. پیشنهاد من به یوسف نورائی این است که از اشیا در شعرهای آینده اش استفاده کند. چرا که استفاده از اشیاء در به عینیت رسیدن شعر کمک می‌کند. او خاطر نشان کرد که کتاب پر از ایده های ناب است و امیدوارم در مجموعه های آینده به خوبی از آن استفاده شود.   صابر سعدی پور دیگر منتقد این نشست نیز به ویژگی های «خداکند این بار دیر کند» اشاره کرد و گفت: اشعار یوسف نورائی ویژگی های شعر کوتاه را دارد. طوری که در هر شعر به یک تصویر يا تعبير يا مضمون واحد می‌رسیم. وی افزود: مانند دیگر اشعار روزگار ما که از بازی زبانی دوری می‌کنند اشعار این کتاب نيز به شدت ترجمه پذیر است. از طرفی ديگر اگر با وسواس بیشتری به این اشعار نگاه می‌شد، شاید بسیاری از شعر ها در کتاب گنجانده نمی‌شد.   سعدی پور اضافه کرد که در این کتاب علي رغم كوتاهي شاعرها خیلی کم از ایجاز استفاده شده است . ايجازي که می‌توان گفت در اين ژانر شعري كاملا ضروری است. شاعرانگی های بسیاری بین اشعار به چشم می‌خورد و در مقابل بعضی از آن ها هم شعریت ندارند. به عنوان مثال اسم کتاب شاعرانه نیست اما وقتی در متن يك شعر به کار می‌رود کاملا شعریت مي يابد.   وی در پایان گفت که این مجموعه مرا راضی نمی‌کند اما نشان می‌دهد که مولف، ذاتا شاعر است و سوژه های بکری دارد.     حمیدرضا شکارسری دبیر جلسه نیز با اشاره به کلیت این مجموعه گفت: این دو منتقد نوعی نگاه جزء نگر داشتند . نگاهی که به بافتار شعر برمی‌گردد. ما از شاعر انتظار داریم حداقل در متنی که برای پشت جلد کتاب انتخاب می کند، همه ي جوانب فرمي و محتوايي را سنجیده باشد. وقتی در خصوص اين مهمترین گزینش کتاب ، به نوعی سهل انگاری می‌رسیم طبيعي ست كه سخنان منتقدان محترم هم به سمت دوگانگی زبان معطوف گردد . \همش\ واژه اي محاوره اي ست كه در متني با زبان معيار خيلي توي ذوق مي زند و نشانه ي آشكار ناهمگوني زبان در شعري كوتاه است .   وی ادامه داد: اما اگر نگاه را از بافتار به سمت ساختار شعر معطوف كنيم ، به نظر من نوعی هوشمندی و موقعیت سنجی در انتشار کتاب با اين ژانر شعري می‌بینیم. کوتاه نویسی و ساده نویسی از مهم ترين و عمده ترين جريانات شعري ست كه يوسف نورايي به خوبي از این موقعیت استفاده کرده است و خود را به امواج آن سپرده است . پس نوعي تبعيت از جريانات شعري روز را در اين كتاب شاهديم .   شکارسری در رابطه با ساختار شعرها نیز گفت: اگر تعريف شعر کوتاه را فارغ از ویژگی هایی چون کوتاه بودن، تعداد کلمات، تعداد سطر ها و... بدانیم، و اين تعريف را در يكه بودن تصوير و تعبير و مضمون شعر جستجو كنيم آنگاه می‌توانیم این اشعار را شعر کوتاه بنامیم. چرا که شعر ها غالبا شاخه شاخه نشده و چهارچوب يك شعر کوتاه را دارند.   وی اضافه کرد: عدم توجه به تازگی و بداعت مضمون، استفاده بیش از حد از تشبیهات ساده، عدم استفاده از صور خیال پیچیده، عدم رابطه شاعرانه بین واژه ها و... باعث نارضایتی منتقدان امروز ما از «خداکند این بار دیر کند» است. توصیه من به شاعر، این است که در صورت بازنشر کتاب، در ویرایش زبانی آن و هم در تعداد اشعار تجدید نظر کند. چراکه تعداد بالای اشعار از توجه به اشعار خوب جلوگیری می‌کند.   اعضای کانون ادبی خاوران و ميهمانان اين برنامه در پایان به شعرخوانی پرداختند.   کد خبر: 637