تابلویی برای عاشورا / قسمت سوم؛-یادداشتی از بیابانکی در آستانه نخستین کنگره بین المللی محتشم کاشانی-اختصاصی تارنا

  نخستین کنگره بین‌المللی و علمی محتشم کاشانی در محورهای کاشان، محتشم، زندگی و اندیشه او، هنرهای آیینی و... اسفند ماه امسال در کاشان برگزار خواهد شد.   این کنگره با همکاری برخی از اعضای نهادهای علمی کشور از جمله فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، روسای دانشگاه های تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، سمنان، کاشان و همدان شکل گرفته است و تعداد زیادی از شاعران نام آشنای کشور در این کنگره حضور دارند و به شعرخوانی می‌پردازند. سعید بیابانکی شاعر، منتقد و معلم روزگار ما یکی از شاعرانی است که در این کنگره ملی حضور خواهد داشت. به همین منظور وی یادداشتی جامع در خصوص محتشم کاشانی و ترکیب بند معروفش را در اختیار تارنا قرار داده است:   عاشورا و محرم را در ایران نمی توان بدون دوازده بند محتشم کاشانی تصور کرد. انگار این شاهکار ادبیات عاشورایی به نوعی با محرم و عاشورا گره خورده است . من نمی دانم پیش از محتشم ،عاشورا در ایران چه رنگ و بویی داشته است . درباره دوازده بند زیاد نوشته اند و گفته اند. بسیاری آن را ستوده اند و خیلی عظیمی از شاعران از آن استقبال کرده اند حتی بسیار از نظر زبانی قدرتمند تر و از نظر تعداد ابیات هم گسترده تر و وسیع تر ولی هیچکدام به توفیق و شهرت محتشم نرسیده اند. دوازده بند محتشم کاشانی آن قدر مشهور است که حتی باعث شده بسیاری از غزل ها و قصاید این شاعر اصلا به چشم نیایند. در صورتی که غزل ها و قصاید محتشم به گواه دیوان ارجمند او بسیار زببا و خواندنی اند و سرشار از دقایق شاعرانه.     یکی از عواملی که باعث شده این اثر ماندگار بسیار استقبال شود شرایط تاریخی است. سروده های پیش از محتشم در عرصه ادبیات عاشورایی از نقطه نظر زبانی به گونه ای هستند که فهم و درک آن برای مخاطب عام دشوار است که اتفاقا مخاطب این نوع شعربیشتر طیفی هستند که باید به آن ها مخاطب عام گفت. مخاطبانی که در دهه اول محرم در مجالس و تکایا برای عزاداری حاضر می شوند دنبال شعری هستند که عواطف آن ها در لحظه تحریک کند وطبیعتا قصاید و شعرهای دشوار شاعران پیش از محتشم مناسب چنین مجالسی نیست . محتشم در دوازده بند با بهره گیری حداکثری از صنایع ادبی اتفاقا از نظر زبانی بسیار روان و ساده سخن گفته است به جز چند بیت که شاید برای مخاطب عام پیچیده باشد بقیه ابیات این اثر ادبی ساده و روانند.و این هوشمندی او را می رساند که اتفاقا پی به فقدان استفاده چنین زبانی در شعر عاشورایی برده است. و دیگر حمایت حکومت وقت که امکانات انتشار و شنیده شدن این اثر را در اختیار داشته و تمام آن را در اختیار این اثر گذاشته است و سوم استقبال عمومی مردم و علاقمندان از این اثر و انگار سه ضلع مثلث قدرت شعر،حمایت رسانه ای و استقبال عمومی دوازده بند محتشم را به جاودانگی رسانده است . در خصوص اثر مذهبی حتما ضلع دیگری هم لازم است و آن تایید صاحبان اصلی اثراست . واقعا تا شعری مهر قبول معصومین را دریافت نکند بر سینه تاریخ نخواهد نشست .هر شعری که فاقد حتی یکی از شرایط ذکر شده باشد بعید است در حوزه شعر مذهبی به مرزهای مانگاری نزدیک شود.چه بسیار شعرها و شاعرانی بوده اند که بسیار از سمت حکومت ها و رسانه ها حمایت و تبلیغ شده اند و به قول صاحب چهار مقاله با خداوندگار خود بمرده اند. سعید بیابانکی/ اسفند 95   لازم به ذکر است که این کنگره بین المللی 13، 14 و 15 اسفندماه با حضور شاعران، اساتید دانشگاه های کشور، مقامات مسئول و علاقمندان به شعر و ادبیات در شهر کاشان برگزار خواهد شد. علاقمندان برای کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از دیگر برنامه های این کنگره سه روزه به کانال تلگرام  مراجعه نمایند.   خبرهای تکمیلی متعاقبا اعلام خواهد شد.   کد خبر: 326