گوهر عمر خانوا: روحیه انسان با شعر و ترانه صیقل پیدا می کند

به گزارش خبرگزاری شعر ایران-تارنا: گوهر عمر خانوا که مسئول غرفه کشور قزاقستان در بخش بین الملل نمایشگاه کتاب بود، به معرفی کتاب هایی راجع به فرهنگ و ادبیات و تاریخ قزاقستان پرداخت که این کتاب به زبان های انگلیسی، روسی، قزاقی و فارسی ترجمه شده است.

خانم خانوا برای آشنایی بیشتر، از کارهای ترجمه و فعالیت های ادبی خودتون بگید.

من در این نمایشگاه با دو کار حضور دارم، کار اول من ترجمه شعر کوتاه فارسی یا همان هایکو به زبان قزاقستانی، تحت عنوان «یک آن» و کار دومم هم ترجمه منظومه لیلی و مجنون قزاقی اثر شاه کریم خدایبردی به زبان فارسی است. و برای معرفی بیشتر  ادبیات قزاقستان هم یک کتاب با خودم آوردم با عنوان نصیحت نامه اثر شاعر و فیلسوف بزرگ قزاقستانی «آبای قونانبایف» که ما در قزاقستان به او حکیم آبای می گوییم. کتاب نصیحت نامه حاوی سخنانی است راجع به فلسفه زندگی که توسط صفرعبدالله از روسی به فارسی ترجمه شده است.

در فضای فرهنگی کشور قزاقستان به دلیل هم مرزی با کشورهای همسایه ایران فرهنگی بزرگ، چه تعداد از نویسندگان و شاعران ایرانی، به ویژه شاعران شناخته شده هستند و آثار آنان به زبان قزاقی ترجمه شده است؟

همه کشورهای مشترک المنافع در حوزه فرهنگی ایران، از شاعران بزرگ شعر کلاسیک ایران شناخت کافی دارند. در گذشته قبل از استقلال قزاقستان از اتحاد جماهیر شوروی، آثار کلاسیک شاعران بزرگ ایران، از طریق زبان روسی در قالب کتاب ترجمه می شد و در اختیار مردم قرار می گرفت. بعد از استقلال همه کشورهای مرتبط با فرهنگ ایران از جمله ازبکستان، تاجیکستان و همینطور کشور ما قزاقستان که تلاش کردند از زیر نفوذ فرهنگ و زبان روسی خارج شوند، متخصصانی پیدا شدند که این آثار ارزشمند فارسی را به زبان ملل استقلال یافته خود ترجمه کردند.

 شما به زبان فارسی آشنایی خوبی دارید و به شیوایی صحبت می کنید، توضیح می فرمایید زبان فارسی را چگونه آموختید و چطور به ترجمه آثار ادبی ایران روی آوردید؟

ما در مدرسه درسی داشتیم با عنوان ادبیات جهان، که به دسته ادبیات شرق و غرب تقسیم می شد. در بخش آموزش ادبیات شرق، ادبیات فارسی حتما خوانده می شود و به این ترتیب دانش آموزان قزاقی با زبان و ادب پارسی نه به طور کامل اما آشنایی خوبی پیدا می کنند و با شاعران مهم ایران از جمله، سعدی، خیام و حافظ و فردوسی و مولانا آشنا می شوند. و من هم یکی از این افراد بودم. اما من سابقا آثار این بزرگان رو به زبان روسی می خواندم و دوست داشتم که این آثار را با زبان اصلی خودشان یعنی فارسی بخوانم تا درک بهتری به دست بیاورم و هنگامی که وارد دانشگاه فارابی آلماتی شدم، دانشکده شرق شناسی و گروه ایران شناسی را انتخاب کردم و از سال 2001 وارد شاخه ایرانشناسی، بخش زبان فارسی این دانشکده شدم و از آن روز تا به حال مشغول یادگیری زبان فارسی هستم و به دانش خودم در این زمینه اضافه می کنم.

از آنجایی که می دانیم در سیاست های کشور قزاقستان در بخش فرهنگی، کارهای فرهنگی در راستای روسی زدایی صورت می گیرد و بازگشت به فرهنگ بومی قزاقستان در دستور کار قرار دارد و به دلیل اشتراکات فرهنگی، مناسبات سیاسی و فرهنگی خوبی در روابط بین ایران و قزاقستان وجود دارد. ایده و نظر شما در این مورد چیست؟ و تجربیات خودتان در این زمینه به چه صورت بوده؟

وقتی همه کشورهایی که عضو اتحاد جماهیر شوروی بودند استقلال یافتند، ما برای اینکه هویت خود را احیا کنیم دوباره به زبان محلی و بومی خودمان بازگشتیم و به آن زبان تکلم کردیم. و هم اکنون تلاش می کنیم زبان ما و ادبیات ما و مسائل هنری ما از جمله سینمای ما همگی در راستای زبان بومی قزاقستان باشد. بین ایران و قزاقستان ارتباط خوبی برقرار است و از زمانی که ما استقرار یافتیم هیچ گونه مشکلی در این ارتباط وجود نداشته است. در زمینه تمدنی و آداب و رسوم، رایزن فرهنگی ایران در سفارت ایران در آلماتی به خوبی فعالیت می کند و در این زمینه پرکار است و در تمامی جشنواره ها و نمایشگاه های مرتبط از جمله نمایشگاه کتاب و جشنواره های صنایع دستی شرکت می کند. هم چنین خود ما الان با حضورمان در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، امیداریم توانسته باشیم راه فرهنگ قزاقستان را به نمایشگاه های ایران به خوبی باز کرده باشیم.

در آینده از آثار کدام شاعران و نویسندگان ایرانی برای ترجمه استفاده خواهید کرد؟

ببینید الان در حال حاضر افراد بسیاری تربیت شدند که به زبان فارسی مسلط هستند و کارشان ترجمه و رساندن ادبیات ایران به قزاقستان است و در قزاقستان شناخت خوب و عمیقی از شاعران بزرگ ایران وجود دارد. اما در ایران شناخت خوبی از ادبیات قزاقستان وجود ندارد و ایرانیان مشاهیر ادبی قزاقستان را نمی شناسند و من قصد دارم در این جبهه فعالیت کنم و رسالت خود را در این می بینم که برعکس از ادبیات قزاقستان به فارسی ترجمه کنم تا مردم ایران با فرهنگ و ادب قزاقستان آشنا شوند.

دیدگاه شما نسبت به رسانه تارنا به عنوان نخستین خبرگزاری شعر و ترانه فارسی زبان در دنیا چیست و عملکرد آن را چگونه می بینید؟

ببینید وقتی من برای اولین بار شنیدم که رسانه ای به نام تارنا وجود دارد، با خود گفتم که کار و عملکرد تارنا بسیار اهمیت دارد. ما همیشه به دنبال تکنولوژی هستیم و فناوری های دیجیتال را جزیی از پیشرفت بشر می دانیم، در حالیکه روحیه انسان با شعر و ترانه صیقل پیدا می کند و انسان باید در همه حال کتاب خوان باشد و مطالعه را از زندگی خود خارج نکند. و در مطالعه، بخش و شعر ادب بسیار مهم است که سخنی برای گفتن داشته باشیم و فرهنگی را با اخلاق و ادب منتقل کنیم.

اتمام خبر/